پرسش ها و ابهامات حول آتش بس ایران و اسرائیل
- Arena Website
- 13 hours ago
- 2 min read
در پی بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران توسط ایالات متحده و حملات موشکی تلافی‌جویانه از سوی تهران، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به‌طور ناگهانی از توافق آتش‌بس میان ایران و اسرائیل خبر داد. این اعلام، به‌جای آن‌که نشانه‌ای از کاهش تنش باشد، موجی از پرسش‌ها و ابهامات را به دنبال داشته - مسائلی که خبرگزاری رویترز نیز به‌طور ویژه به آن‌ها پرداخته است.
یکی از نخستین پرسش‌ها در این رابطە این است که آیا چنین آتش‌بسی میان دو دشمن دیرینه می‌تواند پایدار بماند؟ در حالی که تهران و تل‌آویو طی سال‌ها از طریق جنگ نیابتی و حملات سایه‌ای درگیر بوده‌اند، دوازده روز درگیری مستقیم و تبادل آتش، سطح تنش را به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش داده است.
هنوز چند ساعت از اعلام آتش‌بس نگذشته بود که حملات موشکی از سوی ایران به سمت اسرائیل انجام شد و در نتیجه آن، چندین نفر در بئرشبع کشته شدند. این اتفاق، تردیدها نسبت به جدی بودن توافق را تشدید کرد.
پرسش دیگر، مربوط به محتوای این توافق است. دونالد ترامپ از «آتش‌بس کامل» سخن گفت اما هیچ‌گونه جزئیاتی درباره شرایط، ضمانت‌ها یا سازوکار نظارتی آن ارائه نکرد.
مشخص نیست آیا این فقط یک توافق شفاهی برای توقف موقت حملات است یا طرحی جامع‌تر برای بازگشت به مذاکرات یا کاهش پایدار تنش.
از سوی دیگر، سرنوشت برنامه هسته‌ای ایران همچنان نامشخص باقی مانده است. حملات هوایی ایالات متحده، به‌ویژه به تأسیسات فردو، ممکن است به ساختارهای فنی برنامه هسته‌ای ایران آسیب زده باشد، اما منابع اطلاعاتی هنوز نمی‌توانند با قطعیت بگویند که ذخایر اورانیوم غنی‌شده نابود شده‌اند.
بنابراین، این سوال مطرح است که آیا ایران همچنان در مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای باقی مانده یا این حملات ضربه‌ای جدی وارد کرده‌اند؟
همچنین، این پرسش مطرح است که چرا ایران در این مقطع با آتش‌بس موافقت کرده است؟
برخی منابع آمریکایی ادعا می‌کنند که ایران به‌دلیل ضعف نظامی و تلفات سنگین ناشی از حملات هوایی و ترورهای هدفمند، چاره‌ای جز پذیرش آتش‌بس نداشت. با این حال، برخی تحلیل‌گران معتقدند که این می‌تواند تصمیمی تاکتیکی برای بازسازی توان نظامی و افزایش قدرت چانه‌زنی در مراحل بعدی باشد.
در این میان، این نگرانی نیز وجود دارد که دونالد ترامپ، در میانه سال انتخابات کنگره، بیش از آن‌که طرحی راهبردی برای مدیریت بحران داشته باشد، در پی نمایش یک پیروزی سریع در سیاست خارجی است.
فقدان جزئیات روشن درباره نقشه راه آمریکا پس از این توافق، سؤالات بیشتری را درباره میزان آمادگی واشنگتن برای مواجهه با پیامدهای این بحران برانگیخته است.
بدون حل مسائل بنیادینی چون آینده برنامه هسته‌ای ایران، توان موشکی این کشور و جایگاه منطقه‌ای آن، هیچ تضمینی برای دوام این آتش‌بس وجود ندارد. این توقف درگیری می‌تواند صرفاً سکوتی موقتی پیش از طوفانی دیگر باشد.
