گفتگوهای ایران-واشنگتن، در میانە بدبینی ها، همچنان ادامە می یابد
- Arena Website
- Apr 14
- 3 min read
Updated: Apr 15
علیرغم وجود بدبینی ها در رابطە با گفتگوهای ایران-واشنگتن در خصوص خلع سلاح اتمی، گزارشها حاکی از آن هستند کە طی هفتە آیندە گفتگوها در رم ادامە خواهند یافت. از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحدە آمریکا اعلام نمودە است کە که شنبه آینده، ۱۹ آپریل، نظر نهایی خود را در باره مذاکره با ایران از طریق ویتکاف اعلام خواهد کرد.
دور نخست مذاکرات میان ایران و ایالات متحده آمریکا روز ۱۳ آپریل ۲۰۲۵ در مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد. بر اساس اظهارات طرفین پس از پایان نشست، روند گفتوگوها که به صورت غیرمستقیم انجام شد، مثبت ارزیابی شده است.
زمینهسازی ها برای گفتوگوها در هفتههای اخیر، پس از ارسال نامهای از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا به رهبر ایران، علی خامنەای، آغاز شد. این نامه کە حاکی از تهدید و نیز امیدواری نسبت بە حل برنامە هستەای ایران بود، بە گسترش اقدامات دیپلماتیک با هدف ازسرگیری گفتگوهای مستقیم بین دو کشور منجر گردید . ترامپ در این پیام، بر لزوم حل مسالمتآمیز مسئله هستهای ایران تأکید کرده و هشدار داده بود که در صورت عدم دستیابی به توافق، ممکن است از گزینه نظامی استفاده کند. در مقابل، مقامات ایران احترام متقابل و پرهیز از تهدید را بە عنوان شرط مذاکرە اعلام کردند.
نقش میانجیگرانه عمان در بازگشت به میز مذاکره
با انتخاب عمان بهعنوان میزبان نخستین دور مذاکرات—کشوری که پیشتر نیز در توافق برجام نقش برجستهای داشت—تلاشهای دیپلماتیک وارد مرحلهای جدید شد. این نشست با حضور استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، به میزبانی بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان، برگزار شد.
پیشنویس توافق بدون الزام به برچیدن برنامه هستهای
طبق گزارش منابع خبری از جمله نیو عرب، استیو ویتکاف پیشنویس توافقی را به ایران ارائه کرده که در آن هیچ اشارهای به برچیدن کامل برنامه هستهای ایران نشده است. یک منبع سیاسی ایرانی نیز تأیید کرده است که در این پیشنویس، خبری از الزام به تعطیلی برنامه هستهای یا تهدید صریح به اقدام نظامی وجود ندارد.
واکنش مثبت تهران و واشنگتن به تداوم گفتوگوها
این مذاکرات که یکی از مهمترین تحولات دیپلماتیک در منطقه خاورمیانه به شمار میرود، بازتابهایی گسترده را در سطح منطقهای و بینالمللی داشته است. کاخ سفید در بیانیهای رسمی اعلام کرد که دیدار میان ویتکاف و عراقچی در فضایی سازنده برگزار شده و تأکید کرده است که هدف اصلی ایالات متحده برای حل اختلافات، بهرهگیری از ابزارهای دیپلماتیک است.
عباس عراقچی نیز پس از پایان دور نخست مذاکرات، در پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» (X) فضای گفتوگوها را سازنده و امیدوارکننده توصیف کرد. او نوشت:
«دور اول مذاکرات غیرمستقیم با فرستاده ویژه ایالات متحده آقای ویتکاف، با میزبانی و میانجیگری برادرم جناب بدر البوسعیدی از سلطنت عمان سازنده و امیدوارکننده بود.»
استقبال عربستان از روند گفتوگوها
در همین حال، وزارت امور خارجه عربستان سعودی با انتشار بیانیهای رسمی، از برگزاری مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا استقبال کرد. با وجود مواضع پیشین انتقادی ریاض نسبت به سیاستهای منطقهای تهران، این حمایت بهعنوان نشانهای از تغییر رویکرد عربستان و تمایل به عادیسازی روابط و بازگشت به مناسبات دیپلماتیک تفسیر شده است. بازگشت به مسیر گفتوگو، بهویژه پس از دورهای از تنشهای شدید در منطقه، میتواند گامی مؤثر در جهت ثبات نسبی باشد. کارشناسان معتقدند ادامه این روند، زمینهساز تحولات مثبت در سطح منطقه خواهد بود.
دور بعدی مذاکرات در رم؛ احتمال دیدار مستقیم
بر اساس بیانیهها و توافقات صورتگرفته، دور دوم مذاکرات میان ایران و آمریکا قرار است روز شنبه ۱۹ آپریل در رم، پایتخت ایتالیا، برگزار شود. گفتوگوهای مسقط بهمدت ۴۵ دقیقه و بهصورت غیرمستقیم انجام شد، اما ممکن است مذاکرات در رم بهصورت مستقیم میان نمایندگان دو کشور ادامه یابد. با این حال، عمان همچنان نقش میانجیگر خود را حفظ خواهد کرد.
بنابە اظهارات دونالد ترامپ، وی احتمالا بر اساس جمع بندی گزارشهای تیم مذاکرە کنندە با ایران، روز شنبە آیندە در رابطە با نحوە تعامل با ایران تصمیم خواهد گرفت.
