دمیرتاش: کلید صلح در ترکیه سلاح نیست، بلکه برادری است

صلاح‌الدین دمیرتاش، سیاستمدار کُرد و رهبر پیشین حزب دموکراتیک خلق‌ها (HDP) که از سال ۲۰۱۶ در زندان ادیرنه به‌سر می‌برد، در تازه‌ترین یادداشت خود بار دیگر بر ضرورت احیای روح برادری به‌عنوان اساس آشتی ملی در ترکیه تأکید کرده است.

دمیرتاش در مقالەای که در زندان نوشته و در پایگاه خبری T24 منتشر شده است، با نگاهی انتقادی به روند صلح می‌گوید:

فرایند کنونی بیش از اندازه به توجە بە بُعد امنیتی و خلع سلاح محدود شده است، در حالی که به باور او کلید واقعی ثبات و آشتی در اعتماد، همدلی و همبستگی میان مردم نهفته است.

او در آغاز نوشته‌اش با مرور تحولات یک‌سال گذشته، از جمله ابتکار دولت باغچلی در اکتبر ۲۰۲۴، پیام عبدالله اوجالان از امرالی در ۲۷ فوریه، حمایت رجب طیب اردوغان از روند صلح، برگزاری کنگره انحلال پ‌ک‌ک، تشکیل کمیسیون ویژه در پارلمان و برگزاری مراسم نمادین سوزاندن سلاح در سلیمانیه، این رویدادها را گام‌هایی تاریخی و مؤثر توصیف کرده، اما در عین حال هشدار داده است که تمرکز صرف بر امنیت می‌تواند روح اصلی این روند را از بین ببرد.

دمیرتاش در این نامە تاکید کرده است که سلاح هرچند باید کنار گذاشته می‌شد، اما به موازات آن باید پیوند انسانی و برادری نیز ترمیم می‌گردید. او نوشته است:

مشکل از جایی آغاز می‌شود که برادری مجروح و اعتماد از میان می‌رود. اگر این پیوندها ترمیم نشوند، هیچ توافق امنیتی‌ای نمی‌تواند دوام بیاورد.

او در بخش دیگری از یادداشت خود با انتقاد از نگاه صرفا حقوقی و قانونی به مسئله صلح می‌گوید:

یادمان نرود که قانون پیش از آن‌که در مجلس نوشته شود، باید در دل مردم نوشته شود. اگر احساس برادری شکل نگیرد، هیچ قانونی توان تحکیم آن را ندارد.

دمیرتاش با طرح پرسشی کنایه‌آمیز ادامه داده است: "اگر مجلس فردا قانونی را تصویب کند که بگوید کردها و ترک‌ها باید یکدیگر را دوست بدارند، آیا صبح روز بعد همه واقعاً عاشق هم می‌شوند؟

او یادآور شده است که دهه‌ها خونریزی، تبعیض و نفرت، شکافی عمیق میان جوامع مختلف در ترکیه ایجاد کرده است:

پنجاه هزار انسان، فرزندان مادران تُرک و کُرد، در این خاک دفن شده‌اند؛ بسیاری از آنان حتی آرامگاه مشخصی ندارند. ما باید درد و اندوه مشترک را بپذیریم، سوگواری کنیم و برای التیام زخم‌ها کنار هم بایستیم.

دمیرتاش در خاتمە تاکید کردە است که صلح پایدار تنها زمانی امکانپذیر خواهد بود که قانون از دل مردم برخیزد و احساس برادری پیش از هر متن و ماده‌ای در جامعه نهادینه شود.

به گفته او، سلاح‌ها می‌توانند کنار گذاشته شوند، اما بدون برادری، صلح فقط نامی بر کاغذ خواهد بود.

صلاح‌الدین دمیرتاش، حقوقدان و سیاستمدار کُرد، در نوامبر ۲۰۱۶ به اتهام عضویت در سازمان‌های غیرقانونی و اقدام علیه وحدت ترکیه بازداشت شد.

او در جریان اعتراضات کوبانی در سال ۲۰۱۴ متهم شده بود که با اظهاراتش مردم را به خشونت تحریک کرده است؛ اعتراضاتی که در پی محاصره شهر کوبانی توسط داعش شکل گرفت و درنتیجه شلیک نیروهای امنیتی به معترضان ۳۷ کشته برجای گذاشت.