کشف سایت هستەای جدید در سمنان بر مذاکرات ایران-آمریکا سایە می‌افکند
- Arena Website
- May 9
- 3 min read
افشای تصاویر ماهواره ای از یک تأسیسات اتمی ناشناخته در سمنان و حذف دوربین های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مذاکرات هسته ای بین تهران و دولت ترامپ را در آستانه تصمیم گیری بحرانی قرار داده است.
روز گذشتە، ٨ مە، فاکس نیوز با انتشار تصاویری ادعا کرد کە مرکز ۲۵۰۰ هکتاری با نام رمز «رنگین‌کمان» در استان سمنان ایران، بیش از یک دهه تحت پوشش شرکت تولید مواد شیمیایی «دیبا انرژی سیبا» فعالیت داشته است.
در همین بارە، شورای ملی مقاومت ایران (NCRI) با استناد به منابع داخلی مدعی شد این مرکز به استخراج تریتیوم —ایزوتوپ رادیواکتیو کلیدی برای تقویت قدرت انفجاری سلاح‌های هسته‌ای— مشغول است. در پی این افشاگری، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، بدون ارائه توضیحات بیشتر، این اقدام را به اسرائیل و «نوکران دون‌پایه» آن نسبت داد.
این افشاگری در حالی منتشر شده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنجشنبه گذشته اعلام کرد ایران ۲۷ دوربین نظارتی از تأسیسات هسته‌ای خود حذف کرده است. این اقدام، توانایی بازرسان برای رصد فرایند غنی‌سازی اورانیوم را محدود کرده است؛ فرایندی که به گفته کارشناسان، اکنون به سطح مورد استفاده در تسلیحات هسته‌ای نزدیک‌تر از هر زمان دیگری است.
تقابل ادعاها: از خوشبینی آمریکا تا اصرار ایران
جی.دی. ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، در گفت‌وگو با فاکس نیوز با ابراز خوشبینی از روند مذاکرات گفت: «بدون پیش‌داوری درباره نتیجه نهایی، باید تأکید کنم پاسخ‌های ایران به برخی نگرانی‌های ما سازنده بوده است.» این در حالی است که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، یک هفته پیش از این افشاگری تأکید کرده بود: «ایران به عنوان عضو پیمان NPT، حق کامل دارد چرخه سوخت هسته‌ای خود را حفظ کند.»
منابع نزدیک به اورشلیم‌پست گزارش داده‌اند موضع تهران نشان می‌دهد این کشور حتی در صورت توافق با واشنگتن، قصد دارد غنی‌سازی اورانیوم را بدون محدودیت‌های اساسی ادامه دهد.
این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که پیشینه «مخفی‌کاری هسته‌ای» ایران از طریق اسناد به سرقت رفته توسط موساد در ژانویه ۲۰۱۸ آشکار شده بود. در آن عملیات، مأموران اسرائیلی بیش از ۱۰۰ هزار سند از پروژه «آماد» —برنامه طراحی سلاح هسته‌ای ایران— را از انباری در جنوب تهران خارج کردند.
پیامدهای دیپلماتیک و فراخوان شفافیت
کشف سایت رنگین‌کمان و گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جامعه جهانی را با پرسش‌های جدیدی درباره برنامه هسته‌ای ایران مواجه کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند استخراج تریتیوم —که عمدتاً در جنگ‌افزارهای حرارتی-هسته‌ای استفاده می‌شود— با ادعاهای صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های اتمی ایران در تناقض مستقیم است.
از سوی دیگر، حذف دوربین‌های نظارتی، نگرانی‌ها درباره شفافیت تهران را تشدید کرده است. یک دیپلمات ارشد اروپایی به رویترز گفت: «این اقدام، سیگنال خطرناکی است. اگر ایران می‌خواهد اعتمادسازی کند، باید همکاری با آژانس را در اولویت قرار دهد.»
سایه پروژه «آماد» بر مذاکرات
اسناد پروژه آماد که در سال ۲۰۱۸ توسط موساد افشا شد، نشان می‌داد ایران حداقل تا سال ۲۰۰۳ بر روی طراحی سلاح هسته‌ای کار می‌کرده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، با انتشار بخشی از این اسناد در سخنرانی سال ۲۰۱۸ خود، خروج آمریکا از برجام را تسریع کرد. اکنون، افشای سایت رنگین‌کمان این پرسش را دامن زده که آیا تهران به تلاش‌های خود برای دستیابی به قابلیت‌های تسلیحاتی هسته‌ای ادامه داده است یا نە.
در آستانه تصمیم‌گیری دولت ترامپ درباره توافق احتمالی، کارشناسان هشدار می‌دهند هرگونه سهل‌انگاری در نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران می‌تواند به تکرار سناریوی «مخفی‌کاری» منجر شود. با این حال، واشنگتن هنوز امیدوار است با استفاده از اهرم‌های دیپلماتیک، تهران را به پذیرش محدودیت‌های قابل تأیید بین‌المللی وادار کند.
د.
