نگرانی‌های فزاینده در مورد شکست روند صلح در کُردستان و ترکیە

نگرانی‌ها در مورد شکست کمیته‌ای که توسط پارلمان ترکیه برای ایجاد یک مبنای قانونی برای خلع سلاح حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و دستیابی بە صلح تشکیل شده بود رو به افزایش است.

پایگاە خبری الشرق الاوسط، روز یکشنبه ٣١ اوت با انتشار گزارشی، از شکنندگی فرایند صلح در کردستان و ترکیە خبر دادە است. الشرق الاوسط در این بارە، بە اظهارات رهبران جنبش کُردستان، مبنی بر عدم اعتمادسازی دولت ترکیە در رابطە با کار کمیتە همبستگی ملی، نیز اشارە کردە است.

این پایگاه خبری ضمن اشارە بە برگزاری هفت نشست این کمیتە، اعلام کردە است کە عدم اعتماد به نیات حزب حاکم عدالت و توسعه (آ.ک.پ) بخشی از این تردیدها را افزایش دادە است.

این گزارش ضمن اشارە بە فراخوان عبدالله اوجالان رهبر دربند کُردها، مبنی بر انحلال حزب کارگران کُردستان و آغاز فرایند صلح، اظهارات هلن امید، عضو کمیته مرکزی حزب کارگران کُردستان پ.ک.ک، را بازتاب داده که در آن وی نسبت به کندی روند مذکور ابراز ناخرسندی کرده است. هلن امید گفته است فعالیت‌های کمیته پارلمانی کە در ۵ اوت بە منظور ایجاد زمینەهای برقراری صلح تشکیل شدە است، به دلیل عدم اعتماد به حزب عدالت و توسعه (AKP)، که به گفته او قادر به مدیریت این روند نیست، با «احتیاط» پیش می‌رود.

الشرق الاوسط با اشارە بە سخنان هلن امید همچنین افزودە است که کمیته پارلمانی هیچ‌گونە اختیار مستقیمی برای تدوین قانون اساسی جدید ندارد و به سختی می‌تواند گفت‌گوها را در مورد تغییر قانون اساسی دموکراتیک آغاز کند.

وی همچنین حزب عدالت و توسعه اردوغان (AKP) را به اتخاذ رویکردی منفعت‌طلبانه در روند صلح متهم کردە و افزودە است که شرکت‌کنندگان در کمیته با احتیاط عمل می‌کنند و جامعه نگران است که حزب عدالت و توسعه از موضع خود در مورد روند جاری عقب‌نشینی کند.

الشرق الاوسط همچنین با اشارە بە گفت‌وگوی رمزی کارتال، رئیس مشترک کنگره خلق، تشکیل کمیته پارلمانی را گامی مثبت، اما ناکافی قلمداد کردە است.

کارتال در اظهاراتی که توسط خبرگزاری فرات، نزدیک به حزب کارگران کُردستان گزارش شده است، بار دیگر بر درخواست این حزب برای آزادی اوجالان تأکید کردە و گفتە است: خط قرمز ما آزادی رهبر آپو (اوجالان، آنگونه که در حزب شناخته می‌شود) است و لازم است دولت در این مورد بە اقدامات لازم دست بزند.

الشرق الاوسط همچنین انتقادات کارتال از هاکان فیدان، وزیر امور خارجە ترکیە را نیز بازتاب دادە و نوشتە است:

کارتال از سیاست هاکان فیدان، در مورد سوریه نیز انتقاد کردە و درخواست او برای انحلال نیروهای سوریە دموکراتیک (SDF)، یگان‌های مدافع خلق کرد (YPG) و یگان‌های مدافع زنان (YPJ) و ادغام آنها در دولت سوریه تحت رهبری احمد الشرع را پیگیری سیاستی خصمانه علیه کُردها و فراخوانی برای نابودی دستاوردهای آنها دانستە است.

در خصوص آغاز به‌کار کمیتە پارلمانی برای دستیابی بە صلح در ترکیە و تداوم اقدامات این کارگروە، الشرق الاوسط با عنوان فرایندی پر از ابهام و متضاد بە آن پرداختە است.

کمیته پارلمانی در فضایی پرتنش، به کار خود ادامه می‌دهد. در حالی که حزب برابری دو دموکراسی خلق‌ها، دم‌پارتی، طرفدرار حقوق کُردها و اقلیت‌ها، که رهبری ارتباط با اوجالان، دولت، پارلمان و احزاب سیاسی را بر عهده دارد، برای ارائه پیشنهادهایی مبنی بر تصویب قوانینی که به روند خلع سلاح پ.ک.ک کمک نماید، تلاش می‌کند.

در مقابل دولت و پارلمان ترکیە اصرار دارند که اعضای پ.ک.ک بدون تصویب قانونی در مجلس ترکیە، روند خلع سلاح خود را آغاز کنند.

این ابهام در بیانیه‌ای که دم‌پارتی روز جمعه، یک روز پس از دیدار هیئت امرالی با اوجالان، منتشر کرد، منعکس شد.

بە نقل از این روزنامە، برخی از تحلیلگران، از جمله مراد یتکین، این بیانیه را مبهم تفسیر کردە و آن را تهی یا پر از نماد خواندە و ناظران را به این نتیجه رساندە است که ممکن است این گزارش صرفا بە منظور فشار بر فضای سیاسی بودە باشد، آن‌هم بدون داشتن محتوایی جدید.

در این بیانیه به نقل از اوجالان آمده است:

مشکلی که با آن مواجه هستیم نیاز به مداخله جراحی ویژه دارد. «جامعه دموکراتیک، صلح و روند ادغام» سه مفهوم اصلی روند جاری هستند و بر این اساس می‌توان به نتایجی دست یافت. مرحله جدیدی مورد نیاز است که در آن گام‌های فوری در تمام سطوح برای دستیابی به این هدف به نفع همه برداشته شود.

یتکین در این بارە خاطرنشان کرد که آنچه از اوجالان نقل شده قابل توجه است: هیچ اشاره‌ای به کمیته پارلمانی موجود نبودە و همچنین به شرط آزادی اوجالان که قندیل دائماً بر آن تأکید می‌کند، اشاره‌ای نشدە است. از سوی دیگر هیچ اشاره مستقیمی به خلع سلاح وجود نداشتە است.

الشرق الاوسط با اشارە بە سخنان اوجالان این پرسش را مطرح می‌کند که آیا منظور از «ادغام»، ادغام مجدد گریلاهای حزب کارگران کُردستان در زندگی غیرنظامی پس از خلع سلاح آنهاست یا اینکه منظور «ادغام» دیگری است که فقط کسانی که با نمادها و کدها اوجالان آشنا هستند می‌توانند آن را درک و بر اساس آن عمل کنند.

تشدید نگرانی‌ها در رابطە با آیندە فرآیند صلح در ترکیە در حالی افزایش یافتە است کە روز گذشتە اوجالان، بە مناسبت اول سپتامبر، که در ترکیه به عنوان روز جهانی صلح نامیده می‌شود، پیامی را منتشر کردە و اعلام نموده بود فراخوان ما برای صلح و چاره‌یابی دمکراتیک، یک گام سیاسی عادی نیست، بلکه گامی استراتژیک و مرحله‌ای تاریخی است.

او در این پیام اظهار داشتە بود کە دستیابی بە صلح راستین، صرفا به منزله خاموشی سلاح‌ یا پایان یافتن درگیری‌ها نیست، بلکە صلح واقعی زمانی میسر خواهد بود که آزادی، دمکراسی و عدالت اجتماعی در تمامی عرصه‌های زندگی برقرار گردد.