آمریکا دوباره از یونسکو خارج می‌شود
- Arena Website
- Jul 23
- 3 min read
در تصمیمی جنجال‌برانگیز، ایالات متحده آمریکا بار دیگر از یونسکو خارج شد و عضویت در این نهاد را مغایر با منافع ملی خود اعلام کرد. این اقدام با واکنش منفی فرانسه و ابراز تأسف دبیرکل سازمان ملل روبه‌رو شد. تحلیلگران، خروج واشنگتن را ضربه‌ای به چندجانبه‌گرایی فرهنگی و نشانه‌ای از تداوم رویکرد انزواگرایانه در سیاست خارجی آمریکا ارزیابی می‌کنند.
روز گذشتە ٢٢ ژوئیە ایالات متحده آمریکا رسماً اعلام کرد که از سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) خارج خواهد شد.
در این رابطە، وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای تأکید کرد ادامه حضور در این نهاد فرهنگی سازمان ملل در راستای منافع ملی آمریکا نیست.
در این بیانیه آمده است یونسکو با تمرکز بر «موضوعات اجتماعی و فرهنگی تفرقه‌برانگیز» و پیشبرد اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، سیاستی جهانی‌گرایانه و ایدئولوژیک را دنبال می‌کند که با اولویتهای سیاست خارجی در تضاد است.
همچنین، پذیرش «دولت فلسطین» به‌عنوان عضو رسمی در سال ۲۰۱۱ «مشکل‌ساز» و برخلاف سیاست‌های واشنگتن توصیف شده و دلیل تشدید «لفاظی‌های ضد اسرائیلی» در این سازمان عنوان شده است.
ابراز تأسف مدیرکل و دبیرکل سازمان ملل
آدری آزوله، مدیرکل یونسکو در واکنش به این تصمیم ضمن ابراز تاسف از رویکرد آمریکا اظهار داشت: «من عمیقاً از تصمیم رئیس‌جمهور دونالد ترامپ برای خروج دوباره ایالات متحده از یونسکو متأسفم.»
آزولە تأکید کرد این اقدام برخلاف اصول بنیادی چندجانبه‌گرایی بودە و تأثیر مستقیمی بر شرکای آمریکایی یونسکو از جمله جوامعی که در تلاش برای ثبت مکان‌های جدید در فهرست میراث جهانی هستند خواهد گذاشت.
استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در نیویورک اعلام کرد که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در این ابراز تأسف با مدیرکل یونسکو همراه است.
در واکنش بە ادعای رفتارهای ضد اسرائیلی این سازمان، مدیرکل یونسکو ضمن بی اساس قلمداد کردن این اتهامات با تأکید بر مأموریت یونسکو در آموزش درباره هولوکاست و مبارزه با یهودستیزی یادآور شد:
این سازمان تنها نهاد سازمان ملل است که به‌طور رسمی مسئولیت این حوزه‌ها را بر عهده دارد و عملکرد آن همواره مورد تقدیر نهادهای معتبر بین‌المللی و حتی نهادهای آمریکایی مانند «موزه یادبود هولوکاست آمریکا» بوده است. ما همواره تلاش کرده‌ایم که زمینه‌ای برای مقابله با یهودستیزی فراهم کنیم، نه دامن‌زدن به آن.
آزوله تأکید کرد که یونسکو پیش‌تر خود را برای چنین تصمیمی آماده کرده و در سال‌های اخیر اصلاحات ساختاری قابل توجهی را از جمله تنوع‌بخشی در بخش منابع مالی انجام داده است.
در این بارە وی گفت:
در حالی که آمریکا اکنون حدود ۸ درصد بودجه یونسکو را تأمین می‌کند، بودجه کلی این سازمان به‌طور مستمر از طریق کمک‌های کشورهای عضو و بخش خصوصی رشد داشته و کمک‌های داوطلبانه از سال ۲۰۱۸ دو برابر شده است.» او افزود که امروز یونسکو از نظر مالی مقاوم‌تر از هر زمان دیگری است و کاهش وابستگی به یک کشور را در دستور کار داشته است.
آمریکا از اعضای بنیان‌گذار یونسکو در سال ۱۹۴۵ بود اما در سال ۱۹۸۴ در دوره ریاست‌جمهوری رونالد ریگان، برای نخستین‌بار به دلیل آنچه سوءمدیریت مالی و جانبداری ضدآمریکایی عنوان شد، از این سازمان خارج شد.
آمریکا در سال ۲۰۰۳ در دوره جورج دبلیو بوش بازگشت اما در سال ۲۰۱۱ پس از پذیرش دولت فلسطین به‌عنوان عضو رسمی، کمک مالی خود را متوقف کرد.
دولت ترامپ در سال ۲۰۱۷ نخستین بار خروج رسمی را اجرایی کرد و در سال ۲۰۲۳، دولت جو بایدن برای جلوگیری از افزایش نفوذ چین و رقبای راهبردی آمریکا، عضویت را دوباره برقرار کرد.
اکنون دولت ترامپ در دومین دوره خود بار دیگر همان انتقادات را تکرار و روند خروج را رسمی کرده است.
یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، با ۱۹۴ کشور عضو، بیش از ۲۰۰۰ مکان میراث جهانی، ذخایر زیست‌کره و ژئوپارک جهانی را تحت نظارت دارد. این سازمان شبکه‌ای جهانی از بیش از ۱۳ هزار مدرسه وابسته، کرسی‌های دانشگاهی و مؤسسات پژوهشی را مدیریت می‌کند و با داشتن دفاتر در ۵۴ کشور و بیش از ۲۳۰۰ کارمند، یکی از گسترده‌ترین نهادهای تخصصی زیرمجموعه سازمان ملل متحد است. دفتر مرکزی یونسکو در پاریس قرار دارد و مدیریت آن بر عهده آدری آزوله است.
