ایران در حال تقویت تأسیسات هستهای زیرزمینی در نطنز است
- Arena Website
- Apr 24
- 3 min read

در بحبوحه مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا برای محدودسازی برنامه هستهای، جمهوری اسلامی ایران از یک سو ساخت تأسیسات هستهای عمیق در نطنز را گسترش دادە و از سوی دیگر در حال تقویت نیروهای پدافندی این مرکز است؛ پروژهای که به گفته کارشناسان میتواند حتی در برابر قویترین بمبهای متعارف آمریکا مقاومت کند.
در میانە گفتگوهای جمهوری اسلامی ایران٠آمریکا حول برنامە بلندپروازانە هستەای، روز گذشتە ٢٣ آوریل ٢٠٢٥،مرکز علوم و امنیت بین المللی در آمریکا، تصاویری از مرکز تاسیسات هستەای ایران در نظنز را منتشر نمود. تصاویر ماهوارهای منتشرشده حاکی از گسترش زیرساختهای زیرزمینی در عمق کوه است؛ توسعهای که به گفته کارشناسان، نشان از تلاش ایران برای افزایش سطح حفاظت از فعالیتهای هستهای خود دارد.
در این گزارش، آمدە است کە تونل های جدیدی با دو ورودی کە احتمالا بە بخشهای زیرین کوە کلنگ گازلا منتهی می شوند، در حال ساخت بودە و احتمالا طی سال جاری یا سال آیندە بە اتمام خواهند رسید. بر اساس گزارش این موسسە،
این مجموعه دارای یک مرکز مونتاژ سانتریفیوژ پیشرفته خواهد بود که جایگزین یک مرکز بالای زمینی در سایت اصلی نطنز میشود که در تابستان 2020 در اثر انفجاری ویران شد.

این موسسە اعلام نمودە است هیچ مدرکی مبنی بر اینکه یک کارخانه سانتریفیوژ کوچک در آن وجود داشته باشد، به دست نیامده است، اما احتمالاً به عنوان یک مرکز ذخیره اضطراری برای ذخایر اورانیوم طبیعی یا غنی شده، یا تجهیزات مرتبط با سانتریفیوژ، مانند تجهیزات ساخت و مونتاژ سانتریفیوژ، مجموعههای روتور سانتریفیوژ و سایر اجزای سانتریفیوژ ساخته شده است.
بر اساس گزارش این موسسە، این تأسیسات با عمق قابل توجه و طراحی پیشرفته، هم مقاومت در برابر حملات را افزایش میدهد و هم شناسایی فعالیتها را دشوار میسازد. این توسعه در حالی صورت میگیرد که مذاکرات احیای برجام در وضعیت نامشخصی قرار دارد.
در همین رابطە، دیوید آلبرایت، رئیس مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی، ISIS، هشدار داده است که عمق این تونلها از سایت غنیسازی فردو در نزدیکی قم نیز بیشتر است. ایران در حال گسترش تأسیسات هستهای زیرزمینی در نطنز است که به گفته تحلیلگران امنیتی آمریکا میتواند نظارت بینالمللی را مختل کند. آلبرایت این اقدام را نشانهای از تلاش احتمالی برای دستیابی به ظرفیتهای نظامی دانسته و خواستار اعمال فشار بیشتر بر ایران شده است.
واکنش مقامهای ایرانی و پیشنهاد جدید واشنگتن
ساعاتی پس از انتشار گزارش جدید، عباس عراقچی، دیپلمات ارشد ایرانی، در واکنشی در حساب توییتر خود این گزارش را «خیالی» توصیف کرد. او ادعا کرد که «برخی گروههای ذینفوذ و رژیم اسرائیل» در تلاش برای تضعیف روند دیپلماسی هستند. عراقچی همچنین به اقدامات خرابکارانه و ترورهای پیشین در تأسیسات هستهای ایران اشاره کرده و گفت نیروهای امنیتی در حالت آمادهباش هستند.
در همین حال، گزارش دیگری از والاستریت ژورنال فاش کرده است که ایالات متحده به ایران پیشنهاد داده در صورت کاهش سطح غنیسازی، امکان ادامه یک برنامه هستهای غیرنظامی تحت نظارت بینالمللی را خواهد داشت. این طرح، بخشی از تلاشهای دیپلماتیک واشنگتن برای جلوگیری از تشدید تنشها با تهران عنوان شده است.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در مصاحبه با بری وایس، مجری پادکست پرشنونده آنستلی گفت:
اگر ایران در پی برنامه هستهای غیرنظامی است، می تواند مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان از آن برخوردار باشد. این کشورها مواد غنیسازی شده را وارد میکنند.
حفاریهای عمیق در دل کوههای نطنز، خطکشی جدید ایران در رقابت هستهای پرریسک است. این اقدام هم عزم تهران را برای حفظ دستاوردهای هستهای نشان میدهد، هم هشداری است به غرب که پنجره دیپلماسی به سرعت در حال بسته شدن است.