با قرارگرفتن در وضعیت قرمز، زمین بە سوی هرج و مرج اقلیمی پیش میرود
- Arena Website
- Oct 31
- 3 min read
دریا درویش
براساس تازهترین گزارش سالانه مجله بیوسفر، وضعیت زیستکره زمین وارد مرحله خطرناکی شده است. مصرف بیرویه سوختهای فسیلی، نابودی جنگلها و افزایش بیسابقه دمای جهانی باعث شده است علائم حیاتی زمین در وضعیت قرمز قرار گیرد. نویسندگان این گزارش هشدار میدهند که سال ۲۰۲۴ نه تنها گرمترین سال ثبتشده تاریخ، بلکه احتمالا گرمترین سال در ۱۲۵ هزار سال گذشته بوده است.
براساس گزارش سالانه وضعیت آب و هوا که در مجله بیوسفر منتشر شد، علائم حیاتی زمین در وضعیت قرمز قرار دارند. مصرف سوختهای فسیلی به اوج خود رسیده است و گرمایش زمین به طور فزایندهای بر جنگلها و اقیانوسها تاثیر میگذارد و سبب بروز بلایای طبیعی میشود.
۲۲ علامت از ۳۴ نشانه حیاتی کلیدی سیاره زمین، مانند از بین رفتن جنگلها، مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانهای، یارانههای سوخت فسیلی و تولید گوشت، در سطوح بیسابقه یا روندی در جهت اشتباه قرار دارند. در این گزارش آمده است:
ما به سمت هرج و مرج اقلیمی پیش میرویم. پیامدهای تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی دیگر تهدیدهای آینده نیستند، بلکه همین حالا اتفاق افتادهاند.
این گزارش نشان میدهد که سال ۲۰۲۴ گرمترین سال ثبت شدەی زمین و احتمالاً گرمترین سال در ۱۲۵۰۰۰ سال گذشته بوده است.
علاوه بر دمای جهانی، در سال ۲۰۲۴ چند رکورد دیگر هم در کره زمین شکسته شده است. مثلا در سال ۲۰۲۴ آتشسوزی جنگلها به اوج خود رسید. در جنگلهای گرمسیری آتشسوزی نسبت به سال ۲۰۲۳، ۳۷۰ درصد افزایش یافت.
از سوی دیگر، دیاکسید کربن جوی در سطح بیسابقهای قرار گرفتە و یخهای اقیانوسها به سرعت در حال ذوب شدن هستند.
این گزارش نشان میدهد که تودههای یخ در گرینلند و قطب جنوب در پایینترین سطح خود قرار دارند و ممکن است از نقاط بحرانی عبور کنند و به طور بالقوه سیاره زمین را با افزایش چند متری سطح دریا مواجه کنند.
در این بارە یوهان راکاستروم، مدیر موسسه تحقیقات تأثیر آب و هوا در پوتسدام و یکی از نویسندگان این گزارش، گفت:
در چند سال گذشته شاهد شکستن رکوردهای علائم حیاتی مانند دمای سطح، محتوای گرمای اقیانوس، از دست دادن یخ دریا و از بین رفتن پوشش درختی مرتبط با آتشسوزی بودهایم.
این تأثیرات فراتر از اکوسیستمها هستند: هزینههای بلایای طبیعی مرتبط با آب و هوا از سال ۲۰۰۰ به بیش از ۱۸ تریلیون دلار در سطح جهان رسیده است.
بخش دیگری از این گزارش نشان میدهد که بخش عمدهای از تأثیرات زیستمحیطی بیسابقه، ناشی از فعالیتهای بیسابقه انسانی است، چرا که جمعیت جهان به بیش از ۸ میلیارد نفر رسیده است.
سال گذشته مصرف انرژی سوختهای فسیلی به بالاترین حد خود رسید و مصرف زغال سنگ، نفت و گاز همگی در اوج خود قرار داشتند. البته مصرف انرژی خورشیدی و بادی هم به رکورد جدیدی رسید، اما هنوز بیش از ۳۰ برابر کمتر از مصرف سوختهای فسیلی بود.
در سال ۲۰۲۴، چین بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانهای ناشی از سوختهای فسیلی بود و ایالات متحده در رتبه دوم و سپس هند، اتحادیه اروپا و روسیه قرار داشتند.
تقریباً ۶۲٪ از انتشار جهانی سوختهای فسیلی از این کشورها میآید . مصرف گوشت هم در بالاترین حد خود قرار دارد.
این گزارش در حالی منتشر میشود که ایالات متحده آمریکا با ریاست جمهوری ترامپ، تغییرات اقلیمی را به طور کلی انکار میکند.
در ماه سپتامبر امسال ترامپ در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، تغییرات اقلیمی را «کلاهبرداری» خواند. او گفت:
تمام این پیشبینیهای سازمان ملل و بسیاری دیگر، که اغلب به دلایل بد انجام شده بود، اشتباه بودند... اگر از این کلاهبرداری سبز فرار نکنید، کشورتان شکست خواهد خورد.
در عین حال این گزارش نشان میدهد که هنوز فرصتهایی برای محدود کردن اثرات مخرب تغییرات اقلیمی وجود دارد.
هزینه کاهش تغییرات اقلیمی احتمالاً بسیار کمتر از خسارات اقتصادی جهانی است که تأثیرات مرتبط با آب و هوا میتواند ایجاد کند.
در این گزارش، نویسندگان به حفاظت از زمین و اقیانوس، انرژیهای تجدیدپذیر و رژیمهای غذایی گیاهی به عنوان کلید کاهش انتشار گازهای گلخانهای اشاره میکنند.
مثلا برآورد میکنند که انرژی باد و انرژی خورشیدی میتواند تقریباً ۷۰٪ از برق جهانی را تا سال ۲۰۵۰ تأمین کند ، حذف اتلاف و ضایعات مواد غذایی میتواند ۸٪ تا ۱۰٪ از انتشار گازهای گلخانهای جهانی را سالانه کاهش دهد، و حفاظت و احیای جنگلها، تالابها، جنگلهای حرا و زمینهای باتلاقی میتواند حدود ۲۵٪ از انتشار سالانه فعلی را حذف یا از آن جلوگیری کند.
ویلیام ریپل، محقق و استاد دانشگاه ایالتی اورگان و یکی از نویسندگان این گزارش میگوید: استراتژیهای کاهش تغییرات اقلیمی در دسترس، مقرونبهصرفه و مورد نیاز فوری هستند و اگر جسورانه و سریع اقدام کنیم، هنوز میتوانیم گرمایش را محدود کنیم. اما این فرصت دارد به سرعت از دست میرود.
