خامنه‌ای پیشنهاد هسته‌ای آمریکا را رد کرد: غنی‌سازی خط قرمز ایران
- Arena Website
- Jun 4
- 3 min read
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد اخیر آمریکا برای توافق هسته‌ای را به دلیل مغایرت با اصل «ما می‌توانیم» رد کرد و غنی‌سازی اورانیوم را «کلید» برنامه هسته‌ای ایران خواند. در همین حال عباس عراقچی، وزیر امور خارجه نیز با تأکید بر ادامه غنی‌سازی در خاک ایران به عنوان «خط قرمز»، پیشنهاد آمریکا را مبهم دانست.
روز چهارشنبه ۱۴ خرداد (۴ ژوئن)، علی خامنه‌ای در مراسم سی‌وششمین سالگرد مرگ خمینی در آرامگاه او، پیشنهاد هسته‌ای آمریکا را «صد در صد ضد شعار ما می‌توانیم» توصیف کرد و آن را تلاشی برای وابستگی ایران به غرب دانست.
وی با اشاره به دستیابی ایران به «چرخه کامل سوخت هسته‌ای»، غنی‌سازی اورانیوم را «کلید مسئله هسته‌ای» خواند و گفت: «دشمنان روی غنی‌سازی دست گذاشته‌اند.»
خامنه‌ای با انتقاد از موضع ایالات متحده که خواستار «غنی‌سازی صفر» است، اظهار داشت: «پاسخ ما به یاوه‌گویی‌های آمریکا معلوم است: نمی‌توانند هیچ غلطی بکنند.»
وی دخالت واشنگتن را غیرقابل قبول خواند و پرسید: «چرا دخالت می‌کنید ایران غنی‌سازی داشته باشد یا نه؟ به شما چه؟ شما چه‌کاره‌اید؟»
او صنعت هسته‌ای را «صنعت مادر» با کاربردهای گسترده علمی فراتر از تولید انرژی دانست و افزود: «صد نیروگاه هسته‌ای داشته باشیم اما غنی‌سازی نداشته باشیم، به درد نمی‌خورد.»
در همین حال عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در بیروت پیشنهاد ارائه‌شده توسط استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا، را «مبهم» و دارای «سوالات بسیار» توصیف کرد و گفت ایران ظرف روزهای آینده پاسخ خواهد داد.
وی تأکید کرد: «ادامه غنی‌سازی در خاک ایران خط قرمز ماست و این واقعیتی است که همه کشورها آن را دریافته‌اند.» عراقچی در پاسخ به اظهارات دونالد ترامپ که گفته بود ایران اجازه غنی‌سازی نخواهد داشت، افزود: «ما برای ادامه غنی‌سازی از کسی اجازه نمی‌گیریم.»
او همچنین در مصاحبه با شبکه القاهره الاخباریه مصر، با اشاره به نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از گزارش اخیر این نهاد ابراز نارضایتی کرد و خواستار رویکرد غیرسیاسی آژانس شد. عراقچی در دیدار سه‌جانبه با وزیر خارجه مصر و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس نیز گفت: «اگر آمریکا واقعیت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را بپذیرد، آماده توافق هستیم، اما غنی‌سازی دستاورد علمی ماست و از آن صرف‌نظر نمی‌کنیم.»
دونالد ترامپ در تروث سوشیال (۲ ژوئن) اعلام کرد که در توافق نهایی، ایران اجازه هیچ‌گونه غنی‌سازی نخواهد داشت.
با این حال، اکسیوس و نیویورک تایمز (۳ و ۴ ژوئن) گزارش دادند که پیشنهاد ویتکاف شامل اجازه موقت غنی‌سازی محدود با غلظت ۳ درصد و تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای با مشارکت کشورهایی مانند عربستان، امارات، قطر و ترکیه است.
اکسیوس به نقل از یک مقام ایرانی ناشناس نوشت که تهران ممکن است این کنسرسیوم را بررسی کند، مشروط به استقرار آن در خاک ایران.کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، روز سه‌شنبه ۳ ژوئن ۲۰۲۵ گفت ویتکاف پیشنهاد «مفصل و قابل قبولی» ارائه کرده و در صورت رد آن، ایران با «عواقب جدی» مواجه خواهد شد.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (۱۷ مه ۲۰۲۵) نشان می‌دهد ایران ۴۰۸.۶ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد ذخیره کرده که ۵۰ درصد بیشتر از فوریه ۲۰۲۵ است.
گروسی هشدار داد این میزان برای ساخت دست‌کم شش بمب اتمی کافی است، در صورت غنی‌سازی بیشتر. ایران، که تنها کشور غیرهسته‌ای با غنی‌سازی ۶۰ درصدی است، اتهامات درباره قصد ساخت سلاح هسته‌ای را رد می‌کند.
برنامه هسته‌ای ایران با سرمایه‌گذاری کلان طی دو دهه، غنی‌سازی اورانیوم را توسعه داده، اما برای نیروگاه بوشهر سوخت از روسیه وارد می‌کند.
پس از خروج آمریکا از برجام در ۲۰۱۸ و اعمال تحریم‌های شدید، ایران تعهدات برجامی را کاهش داد و غنی‌سازی را افزایش داد. در ماه‌های اخیر پنج دور مذاکره غیرمستقیم با میانجی‌گری عمان برای احیای برجام یا توافق جدید برگزار شده، اما اختلاف بر سر غنی‌سازی ادامه دارد.
