رسیدن آب طالقان به کرج: فاز دوم طرح انتقال آب چه معنایی برای البرز و تهران دارد؟

روز دوشنبه عباس علی‌آبادی وزیر نیرو از رسیدن طرح انتقال آب از سد طالقان به کرج  به مرحله دوم بهره‌برداری خبر داد. در حالی‌که دولت چهاردهم این طرح را گامی در جهت تأمین آب پایدار برای دو کلان‌شهر می‌داند، کارشناسان هشدار می‌دهند که این راه‌حل‌های پرهزینه بدون اصلاح الگوی مصرف و مدیریت یکپارچه منابع آبی، تنها «مسکّنی موقت» در برابر بحران کم‌آبی خواهند بود.

در شرایطی که تنش‌های مربوط به خشکسالی در ایران ابعاد تازه‌‌ سیاسی امنیتی پیدا می‌کند روز دوشنبه وزیر نیرو از رسیدن طرح انتقال آب از سد طالقان به کرج به مرحله دوم بهره‌برداری خبر داد.

این طرح در راستای تامین آب شرب پایدار برای کلان‌شهرهای کرج و تهران در سال ۱۳۹۳ آغاز شد و بودجه‌ای هفت هزار میلیاردی به آن اختصاص داده شده است و احداث خطوط لوله به طول حدود ۶۲ کیلومتر با قطر ۲۰۰۰ میلی‌متر را دربرمی‌گیرد.

با بهره‌برداری از فاز دوم، کل ظرفیت انتقال به ۱۰ متر مکعب بر ثانیه خواهد رسید. مرحله اول این طرح انتقال آب به هشتگرد،‌ ساوجبلاغ و بخشی از کرج اختصاص بود که در مرداد ماه به بهره‌برداری رسید.

تکمیل مرحله دوم این طرح به چه معنی است؟ تکمیل مرحله دوم اکنون به معنی انتقال بخش دیگری از آب به تصفیه‌خانه‌های کرج یا بیلقان برای سهم تهران است.

با وجود صرف بودجه کلان هفت هزار میلیاردی، نگاهی به اظهار نظرهای مقامات و کارشناسان نشان می‌دهد که درمورد موقت بودن این قبیل راه‌حل‌ها اتفاق نظر وجود دارد.

برخی کارشناسان این طرح را «ریختن آب در ظرف سوراخ» توصیف کرده‌اند تا جاییکە براین باورند به اجرای این پروژە، بە چالش‌های محیط زیستی و کشاورزی دامن خواهد زد.

همچنین تاکید میکنند تا زمانی که الگوی مصرف اصلاح نشود، روشی یکپارچه برای مدیریت منابع اعمال نشود،‌این راه‌حل‌های موقت بحران را حل نخواهد زد.

کارشناسان به ویژه بر مقدار زیاد هدررفت آب در شبکه توزیع  تاکید می‌کنند که در برخی مناطق به ۳۵ درصد می‌رسد و با توجه به فرسودگی زیرساخت‌های انتقال آب در تهران، به آسانی قابل مدیریت نیست.

در این بارە، هاشم امینی، مدیرعامل شرکت مهندسی آب‌های کشور نیمه مرداد امسال به صدا و سیما گفته بود:

نباید دوباره به خطا برویم، تا ۱۵ مهر ماه آب طالقان به تهران می‌رسد، اما همه متفق القول هستیم که این سبک تامین آب ما را به ناکجا آباد می‌برد و ما را دچار مشکل می‌کند.

به علاوه باید توجه کرد که شبکه آب تهران یکپارچه نبودە و رساندن آب از طالقان فقط مشکل را در برخی مناطق مرتفع خواهد کرد.

از سوی دیگر طرفداران این طرح به تامین آب پایدار و با کیفیت بیشتر و کاهش بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی کرج و تهران که بیلان منفی دارند و کیفیت آنها کاهش یافته است اشاره می‌کنند.

طرح‌های انتقال آب بین‌حوزه‌ای از نظر سازمان حفاظت محیط‌زیست جزو طرح‌های بزرگ محسوب می‌شوند و نیازمند مجوز ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (EIA) هستند.

هر چتدطرح انتقال آب از طالقان به تهران مجوزهای زیست محیطی لازم را از سازمان محیط زیست ایران دریافت کرده است،‌ اما فعالان محیط‌زیست هشدار می‌دهند که کاهش حقابه زیست‌محیطی رودخانه کرج و تأثیر بر چشمه‌ها و اکوسیستم پایین‌دست، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.