فایننشال تایمز: جدال بر سر دوران پساخامنهای از درون خود نظام آغاز شده است
- Arena Website
- Nov 27
- 3 min read
گزارش فایننشال تایمز نشان میدهد که گفتوگو درباره دوران پساخامنهای از حاشیه به مرکز قدرت منتقل و نسل دوم نخبگان انقلابی در حال بازنگری جدی در جهتگیریهای کلان جمهوری اسلامی ایران هستند. تمرکز این جریان بر هزینههای تقابل ایدئولوژیک با غرب، ضرورت بازتعریف منافع ملی و سنجش گزینههای عادیسازی روابط خارجی است. این روند نشانهای از آغاز رقابت درونی برای معماری قدرت در ایرانِ پس از خامنهای بە شمار می رود.
روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی مفصل فاش کرده است که در درون ساختار قدرت ایران، بحثی جدی و رو به گسترش درباره آینده ایران پس از علی خامنهای آغاز شده است که نه از سوی اپوزیسیون، بلکه از درون حلقههای نزدیک به تصمیمسازی در جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته است.
این روزنامه مینویسد نسل دوم فرزندان انقلاب، شامل فرزندان فرماندهان، مقامات ارشد و نخبگان سیاسی ـ امنیتی، این روزها هزینه تقابل ایدئولوژیک با غرب را زیر سؤال برده و به بازنگری بنیادین در سیاست خارجی ایران میاندیشند.
این گفتگوها بهویژه پس از جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل آغاز شدە است که به گفته این گزارش، به نقطه عطفی در ذهنیت حاکمان تبدیل شده است.
فایننشال تایمز تأکید میکند که کاهش چشمگیر حضور رسانهای خامنهای پس از آن جنگ، همراه با تهدیدهای علنی اسرائیل به ترور او، گمانهزنیها درباره ورود نظام به مرحله آمادگی برای جانشینی را تشدید کرده است.
این نخستین بار نیست که بحث جانشینی مطرح میشود، اما تفاوت این دوره با دورەهای پیشین در این نکتە نهفتە است که این صداها از درون هسته قدرت و نە حاشیە بە گوش می رسند.
این گزارش سپس به اظهارات حمزه صفوی، فرزند مشاور نظامی رهبر ایران، اشاره میکند که گفته است ایران باید تصمیم بگیرد آیا میخواهد قدرتی علیه نظم جهانی باشد یا بخشی از آن.
او جمهوری اسلامی ایران را به چین تشبیه و معتقد است حتی یک قدرت تجدیدنظرطلب نیز میتواند در درون نظام بینالملل بازی کند، نه علیه آن.
به گفته این گزارش، صفوی اکنون به یکی از چهرههای رسانهای تازه تبدیل شده است که در تلویزیون رسمی، مناظرههای دانشگاهی و پادکستها حضور مییابد و درباره مسائل هستهای، رابطه با اسرائیل و آینده سیاست خارجی سخن میگوید؛ نشانهای از آنچه فایننشال تایمز آزمایش حسابشده خطوط قرمز از سوی بخشی از قدرت توصیف میکند.
فایننشال تایمز همچنین به اظهارات فائزه هاشمی اشاره میکند که آشکارا خواستار بازگشت روابط دیپلماتیک با آمریکا گشتە و حتی از حرکت به سوی نظامی سکولار سخن گفته است.
این روزنامه مینویسد چنین دیدگاههایی تا چند سال پیش قابل تصور نبود، اما امروز بخشی از گفتوگوی جاری میان نخبگان شده است.
در بخش دیگری از گزارش، فایننشال تایمز به حساسترین تحول اشاره میکند: زمزمه پذیرش نظری راهحل دو دولت در پرونده فلسطین.
در این بارە نیز حمزه صفوی گفته است اگر تصمیمگیر بود، به طرح عربستان برای پذیرش اسرائیل در برابر تشکیل دولت فلسطینی بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ میپیوست، هرچند وی تأکید کرده است این موضوع تا زمانی که خامنهای در قدرت است عملاً ناممکن خواهد بود.
به نظر این روزنامه، مجموعه این نشانهها گویای آن است که نظام سیاسی ایران آرامآرام در حال انتقال گفتوگو از سطح تابو به سطح تصمیم، اما نه لزوماً برای تغییر فوری برآمدە است بلکه برای این نشانەها در راستای شکل دادن به توازن نیروها در دوران پس از خامنهای مطرح شدەاند.
گزارش در پایان بر این باور است که آنچه امروز در تهران جریان دارد، صرفاً نقد سیاست خارجی نیست، بلکه آغاز نزاع پنهان برای تعریف جمهوری اسلامی ایران بدون خامنهای است.
چنین نزاعی از هماکنون تعیین میکند ایران آینده، کشوری منزوی، نظامیشده و ایدئولوژیک باقی خواهد ماند یا به سوی نسخهای نرمتر، قابل معاملهتر و سازگارتر با نظم جهانی حرکت خواهد کرد.
اهمیت این تحولات نه در تأثیر فوری آنها، بلکه در پیامی است که به جهان مخابره میکند: تغییر در ایران، اگر رخ دهد، نه از خیابان، بلکه از داخل ساختار قدرت آغاز خواهد شد.
