ملاقات محرمانه خالد بن سلمان با ترامپ در اوج تنش با ایران

در یک دیدار محرمانه، وزیر دفاع عربستان سعودی با رئیس‌جمهور ایالات متحده به‌منظور بررسی راه‌های کاهش تنش با ایران، پایان‌بخشی به جنگ دوازده‌روزه و پیشبرد روند صلح منطقه‌ای، رایزنی کرد. این نشست بیانگر جایگاه محوری عربستان در معادلات ژئوپلیتیک خاورمیانه و تعمیق همکاری‌های امنیتی ریاض و واشنگتن است.

در دیداری معنادار در میانه تحولات پرشتاب خاورمیانه، وزیر دفاع عربستان سعودی، شاهزاده خالد بن سلمان، روز پنج‌شنبه به‌طور محرمانه در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، دیدار کرد. منابع آگاه به فاکس نیوز گفته‌اند که این دیدار پشت درهای بسته برگزار و محور اصلی آن کاهش تنش با ایران و بررسی روند صلح منطقه‌ای از جمله درگیری‌های اخیر در غزه بوده است.

بر اساس گزارش‌ها، این گفتگوها با تمرکز بر بازگرداندن تهران و واشنگتن به مسیر مذاکره، پایان دادن به جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل، و نیز آزادسازی گروگان‌های باقی‌مانده صورت گرفته است.

هرچند مذاکرات فراتر از عادی‌سازی روابط ریاض-تل‌آویو ارزیابی شده است، منابع از «پیشرفت و خوش‌بینی در همه جبهه‌ها» خبر داده‌اند. دیدار مذکور چند روز پیش از دیدار رسمی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، با ترامپ انجام شد و بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر کاخ سفید برای انعقاد توافق صلحی تاریخی بین اسرائیل و عربستان سعودی در ماه‌های آتی تلقی می‌شود.

در ادامه این تحولات، خالد بن سلمان ساعاتی پس از دیدار با ترامپ، از دریافت تماسی تلفنی از طرف سرلشکر عبدالرحیم موسوی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، خبر داد. بن سلمان در حساب رسمی خود در شبکه X نوشت:

در این تماس، روابط دوجانبه در حوزه دفاعی را بررسی کردیم و درباره تحولات منطقه و تلاش‌های جاری برای حفظ امنیت و ثبات گفتگو نمودیم.

این تماس، در شرایطی انجام شد که ایران به‌ندرت گفت‌وگویی آشکار با مقامات نظامی یک کشور هم‌پیمان آمریکا برقرار می‌کند. از همینرو این تماس نشان از تحرکات تاکتیکی تهران همزمان با تحولات واشنگتن دارد.

ایران: دیپلماسی ادامه دارد اما اعتماد خدشه‌دار شده است

در همین بارە، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگو با اسکای نیوز تاکید کرد که تماس‌هایی به صورت غیرمستقیم در جریان است و دیپلماسی هرگز متوقف نمی‌شود. ایران به همراه عمان، قطر و دیگر کشورها در حال تبادل نظر است و تأکید می شود که آمریکا باید اراده واقعی خود برای صلح را نشان دهد.

همچنین این وزارتخانە هشدار داد که دیپلماسی نباید به ابزاری برای فریب یا جنگ روانی علیه دشمنان تبدیل شود و اشاره کرد که ایران احساس می‌کند به دیپلماسی خیانت شده است.

در سوی دیگر، کاخ سفید هیچ اشاره‌ای رسمی به دیدار خالد بن سلمان و ترامپ نکردە است. انتشار تصاویر این دیدار از سوی دولت عربستان و تأیید رسمی آن در بیانیه‌ای عمومی، موجب انتقاد از عدم شفافیت طرف آمریکایی شد.

جاناتان کارل، رئیس انجمن خبرنگاران کاخ سفید، با اشاره به اینکه دیدار با مقامات خارجی در دفتر بیضی باید در برنامه عمومی رئیس‌جمهور ثبت و گزارش پس از آن منتشر شود، گفت: «نگران‌کننده است که دولت عربستان در مورد این دیدار شفاف‌تر از کاخ سفید عمل کرده است.»

این تحولات در حالی روی می دهد که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، قرار است هفته آینده در اسلو با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، دیدار و مذاکرات هسته‌ای را از سر گیرد. وزارت خارجه ایران نیز اعلام کرده که عراقچی روز پنج‌شنبه با وزیر خارجه نروژ، اسپن آیده، تلفنی گفتگو کرده و دو طرف درباره راهکارهای کاهش تنش در منطقه تبادل نظر کرده‌اند.

ترامپ نیز در حاشیه این تحولات به خبرنگاران گفت:

ایران می‌خواهد گفتگو کند و وقت آن رسیده که این اتفاق بیفتد. ما نمی‌خواهیم به ایران آسیب برسانیم. می‌دانم که آن‌ها خواهان دیدار هستند و اگر لازم باشد، من این کار را انجام خواهم داد.

در حالی که تنش‌های منطقه‌ای همچنانادامە دارند، ارتباطات هم‌زمان عربستان با واشنگتن و تهران، و تلاش آمریکا برای احیای گفتگوها با ایران، نشان از نوعی هماهنگی دیپلماتیک بی‌سابقه دارد؛ رویکردی که ممکن است زمینه‌ساز حرکتی جدید در مسیر کاهش منازعات و بازآفرینی معادلات امنیتی در خاورمیانه شود.