وزیر نفت: زمستانی سخت در پیش است

پیش از فرا رسیدن تابستان، وزیر نفت دولت پزشکیان هشدار داده است که زمستان آینده دشوار خواهد بود. این سخنان وزیر در حالی‌ست که ایران هنوز از بحران‌های سال گذشته عبور نکرده و از ابتدای بهار ۱۴۰۴، با خاموشی‌های سراسری برق و هشدار درباره کاهش تولید گاز و آب مواجه شده است.

محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران، در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی نفت در روز پنج‌شنبه ۱۸ اردیبهشت، با لحنی صریح از شرایط سخت پیش‌رو در زمستان گفت و تأکید کرد: «با شرایط دشواری در زمستان مواجه خواهیم بود، اما همکاران من در صنعت نفت مردهای روزهای سخت هستند»

او با بیان اینکه «بضاعت تولید برق کشور در همین حد است»، تأکید کرد که «همین مقدار سرمایه‌گذاری شده و باید مصرف را مدیریت کنیم»

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که ایران هنوز وارد فصل تابستان نشده، اما درگیر خاموشی‌های مکرر برق، افت فشار آب در برخی مناطق، و ناترازی مزمن در مصرف انرژی شده است.

در هفته اول اردیبهشت ۱۴۰۴، مصرف برق به بیش از ۵۸ هزار مگاوات رسید؛ رقمی که تنها اندکی پایین‌تر از سقف ظرفیت تولید کشور است.

زمستان بحرانی سال گذشته

سال گذشته، همزمان با سرمای بی‌سابقه در دی‌ماه، بخش‌هایی از کشور با قطع گاز خانگی، تعطیلی مدارس و خاموشی صنایع مواجه شدند. استان‌هایی مانند خراسان رضوی، چهارمحال و بختیاری، و گلستان در روزهای متوالی دمای زیر صفر را تجربه کردند؛ اما تأمین گاز برای بسیاری از شهرها با مشکل مواجه شد. برخی مناطق حتی تا ۴۸ ساعت با قطعی کامل گاز روبرو بودند.

در همین حال، صنایع بزرگ فولادی و پتروشیمی ناچار به کاهش یا توقف تولید شدند تا گازرسانی به مصرف خانگی ادامه یابد. در همان زمستان، دولت با اجرای «پویش کاهش دو درجه‌ای دما» از مردم خواست تا دمای وسایل گرمایشی خود را برای کاهش فشار بر شبکه گاز، پایین بیاورند؛ اقدامی مشابه با پویش تابستانی «درجه کولر را روی ۲۵ بگذارید».

بنزین؛ واردات میلیونی، بدون افتخار

پاک‌نژاد در بخش دیگری از سخنان خود، به واردات گسترده بنزین اشاره کرد و گفت:

تنها در دی و بهمن ماه نزدیک به یک میلیارد لیتر بنزین وارد شد که ارزشی معادل ۶۰۰ میلیون دلار دارد. البته از اعلام این عدد افتخار نمی‌کنم.

در سال‌های اخیر، دولت‌ها همواره مدعی خودکفایی در تولید بنزین بودند، اما رشد مصرف، قاچاق سوخت، و کاهش ظرفیت پالایشگاه‌ها باعث شده مجدداً واردات گسترده آغاز شود.

بحران ساختاری؛ نه برق، نه آب، نه گاز

بحران انرژی در ایران محدود به یک بخش نیست.از یک‌سو،، زیرساخت فرسوده نیروگاهی، رشد مصرف و کاهش بارندگی، تولید برق را با چالش روبرو کرده و خاموشی‌ها بهار را نیز در بر گرفته است.از سوی دیگر، کاهش ورودی آب به سدها تولید برق‌آبی را با بیش از ۱۲ هزار مگاوات کاهش همراه کرده و ذخایر آب کشور به پایین‌ترین سطح دهه اخیر رسیده است.

همزمان، مافیای آب و برداشت‌های بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی نیز توازن منابع را بر هم زده‌اند و در مناطق قابل توجهی از کشورپدیده فرونشست گزارش شده است..

سخنان وزیر نفت درباره «زمستانی سخت» صرفاً یک هشدار پیش‌دستانه نیست؛ بلکه اعترافی است به بحرانی ساختاری در حوزه انرژی، که اکنون سه بخش برق، آب و گاز را همزمان درگیر کرده است.

درحالی‌که دولت‌ها بر مدیریت مصرف و مشارکت مردمی تأکید دارند، نبود سرمایه‌گذاری، عدم توسعه تجدیدپذیرها، و بی‌توجهی به زیرساخت‌ها نشان می‌دهد که بدون اصلاحات فوری، فصل‌های آینده تاریک‌تر و سخت‌تر خواهند بود.