ترکیه با گسترش نفوذ خود در حوزە انرژی، جای پای خود را در سوریه محکم‌تر می‌کند

سوریه و ترکیه در آستانه امضای توافقی برای واردات برق و گاز طبیعی هستند. این توافق شامل احداث خط انتقال برق ۴۰۰ کیلوولتی و بازسازی خط لوله گاز طبیعی میان دو کشور است. ظرفیت انتقال گاز سوریه می‌تواند روزانه ۶ میلیون متر مکعب باشد و در مقابل برق از ترکیه به حلب و مناطق شمالی سوریه منتقل خواهد شد. همچنین سوریه از شرکت‌های ترکیه‌ای برای بازسازی زیرساخت‌های نفت و گاز دعوت به همکاری کرده و پیشنهاد اکتشاف گاز در آب‌های سرزمینی خود را مطرح کرده است.

محمد البشیر، وزیر انرژی سوریه، در اوایل ژانویە سال ۲۰۲۵، در حاشیه اجلاس منابع طبیعی استانبول اعلام کردە بود که دمشق در آستانه امضای توافق‌نامه‌ای با آنکارا برای واردات برق و گاز طبیعی قرار دارد؛ توافقی که می‌تواند بخشی از بحران مزمن انرژی در سوریه را کاهش دهد. بر اساس اظهارات البشیر، این توافق شامل احداث یک خط انتقال برق ۴۰۰ کیلوولتی از ترکیه به سوریه است.

آلپ‌ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی ترکیه، نیز در همین راستا اعلام کرده بود که با تمرکز ویژه بر تأمین برق شهر حلب، ظرفیت صادرات برق می‌تواند در چند ماه آینده به ۵۰۰ مگاوات برسد. همچنین یادآور شده بود که آنکارا از سال ۲۰۱۷ تاکنون برق و سوخت به سوریه صادر کرده است.

همزمان دو کشور در حال بازسازی خط لوله گاز طبیعی میان استان کیلیس در جنوب ترکیه و شهر حلب هستند. طبق ادعای مقامات سوری این خط لوله ظرفیت انتقال روزانه ۶ میلیون متر مکعب گاز طبیعی را دارد که می‌تواند نیروگاه‌های سوریه را تغذیه کند.

افزون بر این، به گفته‌ وزیر انرژی سوریه طرحی برای احداث یک خط انتقال برق جدید از شهر ریحانلی در استان هاتای ترکیه به منطقه حارم در حومه ادلب در دست بررسی است. پس از تکمیل مناقصه، این خط می‌تواند تا ۸۰ مگاوات برق به مناطق شمالی سوریه منتقل کند.

با این حال، همکاری انتقال انرژی میان دو کشور تنها به حوزه برق و گاز محدود نمی‌شود. البشیر در حاشیه این اجلاس از آمادگی سوریه برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در تمام بخش‌های انرژی خبر داد و از شرکت‌های ترکیه‌ای برای مشارکت در بازسازی زیرساخت‌های نفت و گاز استقبال کرد. این پروژه‌ها شامل اکتشاف، حفاری، پالایش، انتقال، بازسازی پالایشگاه‌ها و نیز توسعه بخش معدن با تمرکز بر فسفات و لیتیوم خواهد بود.

نکته قابل توجه دیگر، پیشنهاد همکاری برای اکتشاف گاز طبیعی در آب‌های سرزمینی سوریه است. به گفته البشیر، در جریان مذاکرات با وزیر انرژی ترکیه، طرفین توافق کرده‌اند تا یک توافق‌نامه برای گسترش همکاری‌های انرژی امضا کنند.

سوریه که پیش از جنگ داخلی یکی از تولیدکنندگان اصلی نفت و گاز در شرق مدیترانه بود، در پی بیش از یک دهه درگیری نظامی، زیرساخت‌های انرژی خود را به‌طور جدی از دست داده است. بر پایه آمار اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، تولید نفت این کشور از ۳۸۳ هزار بشکه در روز و تولید گاز طبیعی از ۳۱۶ میلیون فوت مکعب در روز به سطوحی ناچیز کاهش یافته است. توقف صادرات انرژی نیز یکی از منابع اصلی درآمد دولت سوریه را تقریباً از بین برده است.

بر اساس نظر کارشناسان مسائل خاورمیانە، با بیرون راند ایران از سوریە و بە قدرت رسیدن احمد الشرع بە عنوان نمایندە مطامع ترکیە در سوریە، ترکیە بە عنوان رقیب ایدئولوژیک ایران تلاش دارد با توسعە نفوذ خود در زیرساختهای سوریە، این کشور را هر چە بیشتر، بە خود وابستە نماید.